Małopolskie platformy specjalizacyjne
Małopolskie Platformy Specjalizacyjne to będące w fazie testowania narzędzie gromadzenia oraz zarządzania wiedzą na temat inteligentnych specjalizacji i zarazem całego regionalnego systemu innowacji. W dłuższej perspektywie czasowej ma stanowić podstawowy instrument Procesu Przedsiębiorczego Odkrywania (PPO), który polega na wyłanianiu najbardziej atrakcyjnych i perspektywicznych obszarów/branż z punktu widzenia rozwoju regionalnego. Zgodnie z przyjętą nazwą, Platformy stanowią przestrzeń umożliwiającą aktywną i długotrwałą komunikację pomiędzy zaangażowanymi w jej funkcjonowanie stronami – podmiotami ze świata biznesu, nauki, społeczeństwa obywatelskiego i administracji regionalnej. W ten sposób instrument odzwierciedla swoim działaniem założenia kluczowe dla tzw. modelu poczwórnej helisy, który jest jednym z wariantów systemów innowacji i zakłada partycypację wymienionych przedstawicieli czterech środowisk w tworzeniu warunków do wprowadzania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w produkcji i usługach. Zastosowane w obrębie PPO rozwiązania wpisują się też w oczekiwania Komisji Europejskiej, stanowiąc ważne kryterium z perspektywy wypełnienia Celu Polityki 1 – Bardziej inteligentna Europa dzięki wspieraniu innowacyjnej i inteligentnej transformacji gospodarczej w kontekście pozyskania przez Małopolskę europejskich funduszy na lata 2021-2027.
W latach 2015-2020 małopolski PPO realizowany był w oparciu o powołane w tym celu Grupy Robocze ds. Inteligentnych Specjalizacji. Ich podstawowym celem była ewaluacja, kategoryzacja i opracowanie szczegółowych opisów dla siedmiu małopolskich inteligentnych specjalizacji. Z czasem, wobec faktycznego osłabienia aktywności Grup, podjęto decyzję o zmianie modelu zarządzania PPO na bardziej efektywny.
Najważniejsze czynniki mające wpływ na wybór nowej formy PPO w regionie:
-
- inspiracje i dobre praktyki pochodzące z obserwacji zarządzania PPO w wykonaniu innych regionów (polskich i europejskich).
- ogólne oczekiwania Komisji Europejskiej w związku ze skutecznością realizacji PPO,
- zwiększona liczba nowych interesariuszy, która wynika z nowych wymogów Unii Europejskiej dotyczących wsparcia w obszarze polityki spójności, do której należy zarządzanie PPO,
- umiarkowana efektywność dotychczasowego modelu.
W listopadzie 2020 r. wyłoniony został operator małopolskiego PPO, który przy pomocy i we współpracy z Departamentem Nadzoru Właścicielskiego i Gospodarki rozpoczął realizację usług wchodzących w skład Małopolskiej Platformy Specjalizacyjnej w obszarze inteligentnej specjalizacji Nauki o życiu dla podlegających jej dziedzin Biogospodarka oraz Zdrowa żywność i żywienie.
W ramach prowadzonego pilotażu aktywowano zadania:
-
- wdrażania, kierowania i kształtowania Platformy Specjalizacyjnej z myślą o jej dalszym zastosowaniu w przypadku innych inteligentnych specjalizacji,
- animacji, która polega na organizowaniu branżowych spotkań, warsztatów, działaniach lobbingowych i innych formach konsolidacji ukierunkowanych na zainteresowanych obszarem Nauki o życiu partnerów. Animatorami PPO, którzy zostali zaproszeni do współpracy przy organizowaniu grup tematycznych skupionych wokół dziedzin zostali:
– Instytut Katalizy i Fizokochemii Powierzchni im. Jerzego Habera w Krakowie,
– Fundacja Klaster Lifescience Kraków,
– Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - generowania informacji zwrotnej, co sprowadza się do opracowywania cyklicznych raportów, biuletynów, analiz, tworzenia rekomendacji wdrożeniowych i wszelkich zasobów danych służących budowie bazy wiedzy małopolskich inteligentnych specjalizacji;
- asysty, polegającej na wykorzystaniu zdobytych doświadczeń, zarządzaniu Platformą i stosowaniu dobrych praktyk implementacyjnych w zakresie planowania podobnych procesów animacyjnych dla wszystkich specjalizacji.
-
Istnienie Małopolskiej Platformy Specjalizacyjnej nie jest obliczone jedynie na wypełnienie określonych zobowiązań dotyczących PPO w związku z kryteriami przedstawionymi przez Unię Europejską, ale przede wszystkim oferuje wymierne korzyści dla jej uczestników. Wynikają one w dużej mierze z efektu sieciowania, który poprzez nawiązującą się w ramach Platformy współpracę prowadzi do zacieśnienia więzi wśród podmiotów ze środowiska danej branży. Rodzi to w przyszłości szanse na:
-
- wspólne projekty badawcze
- dostęp do nowych technologii
- usprawniony obieg informacji branżowych
- podnoszenie kwalifikacji pracowników
- kształtowanie produktów w oparciu o rzeczywiste rynkowe potrzeby
Partnerzy otrzymują jednocześnie dostęp do Regionalnej Bazy Wiedzy i materiałów, które w dużej mierze stanowią rzetelnie opracowane podsumowanie ich własnej aktywności w postaci: raportu otwarcia inteligentnych specjalizacji,raportów badawczych, biuletynów, branżowych analiz, biznesowych map rozwoju, strategii rozwoju danej inteligentnej specjalizacji.
Uzupełnienie powyższego katalogu stanowi oferta związana z w organizowaniem indywidualnie dopasowanych szkoleń czy możliwością korzystania z eksperckich konsultacji w zakresie transferu technologii. Partnerzy aktywnie partycypują także w tzw. smart labach, podczas których dochodzi do identyfikacji nisz o wyjątkowym potencjalnie w ramach wzrostu inteligentnych specjalizacji.
Dla Województwa Małopolskiego wyniesiona z Platform wiedza zarządcza umożliwi przede wszystkim adekwatne reagowanie dostępnymi instrumentami, takimi jak Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego, na bieżące zapotrzebowania i trendy wynikające z dynamicznie zmieniającego się innowacyjnego profilu Małopolski.
W efekcie przeprowadzonego programu pilotażowego przygotowane zostały następujące dokumenty:
Raport z badania interesariuszy – Life Science (2023)
Raport z badania interesariuszy – Energia zrównoważona (2023)
Business Road Map – Digital Health
Business Road Map – Innowacyjny szpital
Raport z badania interesariuszy – Life Science (2022)
Raport z wykonawczego podsumowania
Struktura Regionalnej Bazy Wiedzy
Raport otwarcia PPO Małopolska
Business Technology Roadmap – Zdrowa żywność i żywienie
Business Technology Roadmap – Biogospodarka
Biuletyn III – Zdrowa żywność i żywienie
Aneks specjalizacyjny do dokumentu RIS3
Aneks specjalizacyjny do dokumentu RIS3 (aktualizacja 2023)
Model platform specjalizacyjnych (2024)