O inicjatywie
Inicjatywa Awangarda – „Awangardowa Inicjatywa na rzecz Nowego Rozwoju przez Inteligentną Specjalizację” (Vanguard Initiative for New Growth through Smart Specialisation) to organizacja skupiająca 37 innowacyjnych regionów z Europy, które dążą do rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu dzięki międzyregionalnej współpracy gospodarczej w obszarach inteligentnych specjalizacji. Małopolska jest jedynym regionem z Polski zaangażowanym w działania Inicjatywy Awangarda. Inicjatywa została zapoczątkowana przy udziale Małopolski i funkcjonowała jako nieformalne porozumienie wybranych regionów z Unii Europejskiej od listopada 2013 roku. Od 10 lipca 2017 roku Inicjatywa zmieniła formę prawną i została zarejestrowana jako stowarzyszenie non-profit na prawie belgijskim z siedzibą w Brukseli.
Małopolska jest jednym z 10 inicjatorów Inicjatywy Awangarda, a zarazem jedynym regionem z Polski w IA i pierwszym z Europy Środkowo-Wschodniej.
W praktyce Inicjatywa Awangarda (zwana dalej IA) wspomaga przedsiębiorstwa i klastry w rozwoju technologii, znajdujących się na niskich poziomach gotowości technologicznej (TRL), przetestowaniu tych technologii pod kątem możliwości praktycznych aplikacji, by w efekcie umożliwić ich wdrożenie. Dzięki współpracy w ramach IA zainteresowane przedsiębiorstwa mogą zminimalizować koszty testowania i certyfikacji konkretnej technologii, potwierdzić jej przydatności do konkretnych zastosowań oraz nawiązać nową międzynarodową współpracę biznesową. IA ułatwia współpracę w doprowadzaniu tych technologii do poziomu komercjalizacji, tj. TRL8-9, zaś ewentualne bariery w finansowaniu takich przedsięwzięć stara się pokonywać przy ścisłej kooperacji z Komisją Europejską.
Korzyści dla przedsiębiorców i klastrów z Małopolski ze współpracy w ramach Inicjatywy Awangarda:
- możliwość kooperacji małopolskich przedsiębiorców i klastrów w ramach Projektów Pilotażowych i Działań Demonstracyjnych Inicjatywy, w tym budowanie partnerstw umożliwiających korzystanie ze środków finansowych UE,
- możliwość obniżenia kosztów testowania i certyfikowania nowych technologii,
- dostęp do technologii i rozwiązań wypracowanych przez członków IA,
- promowanie i rozwijanie własnych technologii, a także pozyskiwanie nowych europejskich rynków zbytu,
- proponowanie własnych Projektów Pilotażowych i Działań Demonstracyjnych (przedsiębiorstwa i klastry z Małopolski mają możliwość rozwijania własnych pomysłów w ramach branżowej współpracy międzynarodowej za pośrednictwem proponowanych przez siebie Projektów Pilotażowych i Działań Demonstracyjnych),
- udział w konferencjach, spotkaniach kojarzących partnerów w różnych krajach, mających na celu budowanie nowych paneuropejskich partnerstw,
- szansa na rozwój przemysłu w ramach silnych klastrów;
Korzyści dla Małopolski ze współpracy w ramach Inicjatywy Awangarda:
- Inicjatywa Awangarda wyraża opinie na temat przyszłej polityki przemysłowej, programu Horyzont Europe, programu Interreg, Polityki Spójności oraz wobec partnerstw publiczno-prywatnych, co jest ważnym głosem w procesie kształtowania polityki i agendy Unii Europejskiej,
- wyznaczanie trendów międzyregionalnej współpracy w obszarze inteligentnych specjalizacji (Inicjatywa Awangarda jest wskazywana przez Komisję Europejską, jako przykład wzorcowej współpracy międzyregionalnej w obszarach inteligentnych specjalizacji),
- możliwość korzystania z doświadczeń regionów, które od dawna współpracując z KE, wypracowały skuteczne strategie i sposoby realizacji ważnych dla nich działań,
- możliwość kooperacji małopolskich przedsiębiorstw, klastrów z partnerami z regionów zaangażowanych w działania Inicjatywy Awangarda w ramach Projektów Pilotażowych i Działań Demonstracyjnych Inicjatywy, w tym budowanie partnerstw umożliwiających korzystanie ze środków finansowych UE,
- prestiż – obecność Małopolski i jej podmiotów w gronie najbardziej innowacyjnych regionów, liderów w UE.
Projekty pilotażowe i demo case w ramach IA oraz rozwijane technologie:
- Produkcja wysokiej klasy dzięki drukowi 3D (3D-printing: repairing, collaborative robots, integrated electronics, large parts, healthcare, build environment, hybrid components, maintenance, additive-subtractive);
- Zaawansowana produkcja do zastosowań energetycznych w trudnych warunkach środowiskowych (ADMA for Energy-Related Applications in Harsh Environments: power transfer in the Sea (PURE), joining of large scale components, new methods of manufacturing of components, corrosion on offshore and subsea infrastructure, sensing and remote monitoring technologies);
- Wydajna i zrównoważona produkcja (efficient sustainable manufacturing: de-and remanufacturing, polymer based functional products, digital transformation, energy-flexible and resource-efficient factory operation-EFREFO);
- Biogospodarka (Bioeconomy: lignocellulose biorefinery, bio-aromatics, liquifiedBio-Methane (LNG Blue Corridor), biopolymers);
- Nowe produkty wspomagane nanotechnologią (new nano-enabled products: nanowires for ICT and energy applications, nano enabled Micro System for Bio Analysis (NeMs4Bio), printed electronics on metallic 3D objects (Shapetronics), structural health on composite materials, MEMs for nano-analytiX, flip-chip assembly for Indian Phosphide PICs),
- Sztuczna Inteligencja (od 2021),
- Inteligentne Zdrowie (od 2021).
Działania IA w 2021 r.:
- Dalsze pobudzanie rozwoju innowacyjności pomiędzy regionami członkowskimi i pozostanie w czołówce jako organizacja zaangażowana w rozwój innowacyjności w EU,
- nacisk na stymulowanie innowacji, tak aby regionalne ekosystemy innowacji składające się m.in. z MŚP, przedsiębiorstw, instytutów badawczych, rządów i organizacji społecznych, mogły wyjść jak najszybciej z pandemii spowodowanej Covid 19 i stworzyć wspólnie odporny zielony i cyfrowy ekosystem,
- pozostanie zaufanym partnerem dla instytucji europejskich,
- zaangażowanie w kreowanie polityki przemysłowej z perspektywy regionalnej, a także budowanie długoterminowych relacji na wszystkich poziomach z instytucjami europejskimi,
- mapy drogowej i zainicjowanie debaty na temat długoterminowej wizji IA jako regionalnej sieci w Europie,
- kontynuowanie działań w zakresie finansowania innowacji,
- rozeznanie możliwości wykorzystania regionalnych funduszy europejskich na szczeblu międzyregionalnym, tak aby pomóc MŚP, by mogli być pionierami i rozwijać się poza granicami;
- utworzenie sieci Europejskiego Centrum Innowacji Cyfrowych (EDIH) w ramach IA,
- wzmacnianie relacji z interesariuszami z przemysłu, środowiska akademickiego i rządu,
- uruchomienie dwóch nowych pilotów.