Platformy specjalizacyjne

Małopolskie Platformy Specjalizacyjne to będące w fazie testowania narzędzie gromadzenia oraz zarządzania wiedzą na temat inteligentnych specjalizacji i zarazem całego regionalnego systemu innowacji. W dłuższej perspektywie czasowej ma stanowić podstawowy instrument Procesu Przedsiębiorczego Odkrywania (PPO), który polega na wyłanianiu najbardziej atrakcyjnych i perspektywicznych obszarów/branż z punktu widzenia rozwoju regionalnego. Zgodnie z przyjętą nazwą, Platformy stanowią przestrzeń umożliwiającą aktywną i długotrwałą komunikację pomiędzy zaangażowanymi w jej funkcjonowanie stronami – podmiotami ze świata biznesu, nauki, społeczeństwa obywatelskiego i administracji regionalnej. W ten sposób instrument odzwierciedla swoim działaniem założenia kluczowe dla tzw. modelu poczwórnej helisy, który jest jednym z wariantów systemów innowacji i zakłada partycypację wymienionych przedstawicieli czterech środowisk w tworzeniu warunków do wprowadzania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w produkcji i usługach. Zastosowane w obrębie PPO rozwiązania wpisują się też w oczekiwania Komisji Europejskiej, stanowiąc ważne kryterium z perspektywy wypełnienia Celu Polityki 1 – Bardziej inteligentna Europa dzięki wspieraniu innowacyjnej i inteligentnej transformacji gospodarczej w kontekście pozyskania przez Małopolskę europejskich funduszy na lata 2021-2027.

W latach 2015-2020 małopolski PPO realizowany był w oparciu o powołane w tym celu Grupy Robocze ds. Inteligentnych Specjalizacji. Ich podstawowym celem była ewaluacja, kategoryzacja i opracowanie szczegółowych opisów dla siedmiu małopolskich inteligentnych specjalizacji. Z czasem, wobec faktycznego osłabienia aktywności Grup, podjęto decyzję o zmianie modelu zarządzania PPO na bardziej efektywny.

Najważniejsze czynniki mające wpływ na wybór nowej formy PPO w regionie:

inspiracje i dobre praktyki pochodzące z obserwacji zarządzania PPO w wykonaniu innych regionów (polskich i europejskich).
ogólne oczekiwania Komisji Europejskiej w związku ze skutecznością realizacji PPO,
zwiększona liczba nowych interesariuszy, która wynika z nowych wymogów Unii Europejskiej dotyczących wsparcia w obszarze polityki spójności, do której należy zarządzanie PPO,
umiarkowana efektywność dotychczasowego modelu.

W listopadzie 2020 r. wyłoniony został operator małopolskiego PPO, który przy pomocy i we współpracy z Departamentem Nadzoru Właścicielskiego i Gospodarki rozpoczął realizację usług wchodzących w skład Małopolskiej Platformy Specjalizacyjnej w obszarze inteligentnej specjalizacji Nauki o życiu dla podlegających jej dziedzin Biogospodarka oraz Zdrowa żywność i żywienie.

W ramach prowadzonego pilotażu aktywowano zadania:

wdrażania, kierowania i kształtowania Platformy Specjalizacyjnej z myślą o jej dalszym zastosowaniu w przypadku innych inteligentnych specjalizacji,
animacji, która polega na organizowaniu branżowych spotkań, warsztatów, działaniach lobbingowych i innych formach konsolidacji ukierunkowanych na zainteresowanych obszarem Nauki o życiu partnerów. Animatorami PPO, którzy zostali zaproszeni do współpracy przy organizowaniu grup tematycznych skupionych wokół dziedzin zostali:
– Instytut Katalizy i Fizokochemii Powierzchni im. Jerzego Habera w Krakowie,
– Fundacja Klaster Lifescience Kraków,
– Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
generowania informacji zwrotnej, co sprowadza się do opracowywania cyklicznych raportów, biuletynów, analiz, tworzenia rekomendacji wdrożeniowych i wszelkich zasobów danych służących budowie bazy wiedzy małopolskich inteligentnych specjalizacji;
asysty, polegającej na wykorzystaniu zdobytych doświadczeń, zarządzaniu Platformą i stosowaniu dobrych praktyk implementacyjnych w zakresie planowania podobnych procesów animacyjnych dla wszystkich specjalizacji.

Istnienie Małopolskiej Platformy Specjalizacyjnej nie jest obliczone jedynie na wypełnienie określonych zobowiązań dotyczących PPO w związku z kryteriami przedstawionymi przez Unię Europejską, ale przede wszystkim oferuje wymierne korzyści dla jej uczestników. Wynikają one w dużej mierze z efektu sieciowania, który poprzez nawiązującą się w ramach Platformy współpracę prowadzi do zacieśnienia więzi wśród podmiotów ze środowiska danej branży. Rodzi to w przyszłości szanse na:

wspólne projekty badawcze
dostęp do nowych technologii
usprawniony obieg informacji branżowych
podnoszenie kwalifikacji pracowników
kształtowanie produktów w oparciu o rzeczywiste rynkowe potrzeby

Partnerzy otrzymują jednocześnie dostęp do Regionalnej Bazy Wiedzy i materiałów, które w dużej mierze stanowią rzetelnie opracowane podsumowanie ich własnej aktywności w postaci: raportu otwarcia inteligentnych specjalizacji,raportów badawczych, biuletynów, branżowych analiz, biznesowych map rozwoju, strategii rozwoju danej inteligentnej specjalizacji.

Uzupełnienie powyższego katalogu stanowi oferta związana z w organizowaniem indywidualnie dopasowanych szkoleń czy możliwością korzystania z eksperckich konsultacji w zakresie transferu technologii. Partnerzy aktywnie partycypują także w tzw. smart labach, podczas których dochodzi do identyfikacji nisz o wyjątkowym potencjalnie w ramach wzrostu inteligentnych specjalizacji.

Dla Województwa Małopolskiego wyniesiona z Platform wiedza zarządcza umożliwi przede wszystkim adekwatne reagowanie dostępnymi instrumentami, takimi jak Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego, na bieżące zapotrzebowania i trendy wynikające z dynamicznie zmieniającego się innowacyjnego profilu Małopolski.

W efekcie przeprowadzonego programu pilotażowego przygotowane zostały następujące dokumenty: